"Та хаана цалингүй ажиллаж байсан бэ?" гэж эндхийн хүмүүс асуух нь олон. "Юу яриад байгаа юм бэ?" гэж бодох үе зөндөө гарч байсан. Тэгвэл аль нэг газар үнэ хөлсгүйгээр ажиллахыг Volunteerism гэдэг бөгөөд энэ ойлголт ялангуяа Канадад их өргөн хөгжжээ. Цалин мөнгөгүй ажиллагсдын ач тусаар 2010 оны Ванкувэрын олимп сайхан боллоо гэж өвлиийн олимпын хаалтын үйл ажиллагаанд зориуд тэмдэглэн хэлж байхыг сонссон. Энэ олимпын үйл ажиллагаанд нийт 25 000 хүмүүс ямар нэг цалин, шан харамж авахгүйгээр ажилласан баримт бий. Дараагийн олимп зохион байгуулах Оросууд, манайд тийм зүйл хөгжөөгүй гэж ам алдарч байсансан.
Ер нь цалингүй ажиллах гэдэг бол тухайн хүнийг үнэлэх нэг үзүүлэлт, шинээр сургуульд элсэгч, ажилд орогсдыг шигших шалгуур болно. Жишээ нь, анагаахын сургуульд өрсөлдөгч оюутнууд бүгд адил оноотой байлаа гэж бодоход, тэдний дундаас өндөр настны газар эсвэл алив нэг судалгааны лабораторид волунтир хийж байсан тодорхойлолттой хүн цоройгоод гараад ирэх нь тодорхой. Түүнчлэн, 12р ангиа төгсөөд шууд их дээд сургуульд орох гэж байгаа оюутнууднаас сурах гэж байгаа салбар, мэргэжлийнхээ талаар судалгаа хийсэн, уг мэргэжилтэй хүнээс ярилцлага авсан, цалингүй ажиллаж үзсэн эсэх талаар анкет авна. Энэ нь нэг бодлын "Та юу сурах гээд байгаагаа сайн мэдэж байна уу?" гэж нарийн сайн асууж байгаатай агаар адил.
Ер нь цалингүй ажиллах гэдэг бол тухайн хүнийг үнэлэх нэг үзүүлэлт, шинээр сургуульд элсэгч, ажилд орогсдыг шигших шалгуур болно. Жишээ нь, анагаахын сургуульд өрсөлдөгч оюутнууд бүгд адил оноотой байлаа гэж бодоход, тэдний дундаас өндөр настны газар эсвэл алив нэг судалгааны лабораторид волунтир хийж байсан тодорхойлолттой хүн цоройгоод гараад ирэх нь тодорхой. Түүнчлэн, 12р ангиа төгсөөд шууд их дээд сургуульд орох гэж байгаа оюутнууднаас сурах гэж байгаа салбар, мэргэжлийнхээ талаар судалгаа хийсэн, уг мэргэжилтэй хүнээс ярилцлага авсан, цалингүй ажиллаж үзсэн эсэх талаар анкет авна. Энэ нь нэг бодлын "Та юу сурах гээд байгаагаа сайн мэдэж байна уу?" гэж нарийн сайн асууж байгаатай агаар адил.
Үүнээс гадна волунтийр хийснээр бусадтай танилцах, найз нөхөдтэй болох, мэдлэгийн хүрээгээ тэлэх зэрэг ач холбогдолтой. Волунтийр хийх нь өөрийгөө таниулах, ажиллах чадвартайгаа харуулах нөхцөлийг бий болгоно. Зарим газар волунтийр хийж байсан хүмүүс тэндээ "жинхлэх" явдал цөөнгүй. Зарим нь ажлын туршлага болгон түүнийгээ алив ажлын ярилцлаганд далим гарган бахдалтайгаар дурдана.
Ингэхэд бий хаана, хэзээ волунтийр хийж байсныгаа бодлоо. Ах дүү нарын хүүхэд харж байсан, өвөө эмээгийн гэр цэвэрлэж, ус түлээг зөөж, хоолыг хийдэг байсан гээд л дуусах гээд байна.
Тэгвэл энд байгаа зарим волунтийр зараас дуулгая:
- хүүхдийн зуны сургуулийн багш
Ингэхэд бий хаана, хэзээ волунтийр хийж байсныгаа бодлоо. Ах дүү нарын хүүхэд харж байсан, өвөө эмээгийн гэр цэвэрлэж, ус түлээг зөөж, хоолыг хийдэг байсан гээд л дуусах гээд байна.
Тэгвэл энд байгаа зарим волунтийр зараас дуулгая:
- хүүхдийн зуны сургуулийн багш
- зоопаркийн харгалзагч
- музейн тайлбарлагч
- элдэв худалдааны төвийн талаарх мэдээлэл өгөгч
- номын сангийн тайлбарлагч
- гал унтраагч
- цагаачлагч нарын орчуулагч, хот танилцуулагч
- бассейны харгалзагч гэх мэт.
Волунтийр ажлыг хэн дуртай нь хийдэггүй, тухайн ажлын талаар мэдлэг, чадвар, сонирхолтой хүнийг шалгаруулан авна. Мөн түүнчлэн ярилцлаганд орох, зарим тохиолдолд цагдаа газрын тодорхойлолт хэрэгтэй.
Миний волунтир ажил бол нэг тийм гэр бүлийн хүрээнд байдаг байсан бол эндхийнхэн цалингүйгээр гадны байгууллага, хөндлөнгийн хүмүүст туслаж, нийгэмдээ чиглэсэн байх юм.