2010-10-18

Өвөр монгол дуу



Танил хужаагийн минь ярьснаар бол Өвөрмонголын энэ дуу, дуучид Хятадад сүрхий нэрд гарч гэнэ. Хятадууд удалгүй энэ дууны хужаа хэл дээрх хувилбарыг гаргасан гэсэн. Миний хувьд хэсэг сонссоны дараа чих онгойж, ойлгож эхэлсэн. Бас нэг сонирхолтой нь латин үсгээр хөврүүлсэн байдал бидний ар монголчуудынхаас шал өөр юм. Ямар үг байх нь хамаагүй, дуудлагаар нь бичсэн байхыг бодоход монгол хэлгүй хүн буулгасан юм болов уу?

2010-10-01

"Хоёр дахь аяга нь үнэгүй"

Үнэгүй кофе, үнэгүй ундаагаар их үйлчлэх юм энэ нутагт, мөн бидний хэлж сурснаар Америкт. Цайны газар, ресторанд нэг аяга юмуу стакан кофе аль эсвэл ундаа авсны дараа дахин уух бол үнэгүй аягалж өгнө. Эсвэл симбол төдий бага мөнгө авна. Нэг сайхан нь эндхийн кофе, гялгар жижиг ууттай, уусдаг нунтаг эд биш, кофены үрийг нунтаглаж, шинээр хандалсан, хамар цоргисон үнэртэй, сайхан амттай байдаг юм.

Зарим газрын үйлчлэгч нар их сурамгай - бид эхний аягаа уугаад дуусангуут, халуун савтай кофе авчран дүүргэж өгнө. Хүүхдүүдэд бол мөстэй ундааг нь бас л дүүргээд өгнө. Дээрээс нь үнэгүй гэж бодохоор их таашаалтай. Хоолны газрын кофе бол эндхийн хүнсний дэлгүүрийн талхтай адил юмуу даа. Талх ер нь ашиг сайтай бизнес биш гэнэ, уг нь. Ашиг багатай гээд талхаа зарахаа больчихвол бусад төрлийн хүнсний орлого бас буурдаг гэж байгаа. Арга ч үгүй юм уу, жишээ нь би бол талх авах гэж ороод л өөр төлөвлөөгүй хэд хэдэн хүнс аваад гараад ирдэг тал байдаг.

Гэхдээ бид үнэгүй кофе, ундаа уух гэж үйлчлүүлдэггүй, тэр ундааг бол хүүхдүүддээ уулгахгүй, эрүүл мэндэд муу гэж үргэлж ухуулна. Харин хэзээ Монголд маань "хоёр дахь аяга нь үнэгүй" сүүтэй цайгаар үйлчилж эхлэх бол доо?